Бүгүн РФ пенсионнай уонна социальнай страхование пуондатын Саха сиринээҕи салаатын Намнааҕы килийиэн сулууспатын киинигэр аҕа көлүөнэ дьоҥҥо анаммыт бодоруһар киин үөрүүлээхтик аһылынна.

Билигин аҕам саастаах дьоҥҥо судаарыстыба өттүттэн болҕомто ууруллара оруннаах. Олохпут тэтимнээхтик сайдар, бары араҥаҕа саҥа технологияны туттуу өтөн киирдэ. Аҕам саастаах дьон компьютерынан туһанары ыарырҕатар, сотовай сибээс кыаҕын эмиэ толору баһылыы илик. Аны кырдьаҕас дьон дьиэҕэ, түөрт эркиҥҥэ хаайтаран олоруута баар суол. Онон буоллаҕа, туһааннаах сокуоннарга олоҕуран, пилотнай бырайыак чэрчитинэн, биһиги улууспутугар аҕам саастаах дьон бодоруһар кииннэрэ тэрилиннэ. Ол туһунан бэйэтин эҕэрдэтигэр Арассыыйа пенсионнай уонна социальнай страхование пуондатын Саха сиринээҕи салаатын салайааччыта Марина Герман иһитиннэрдэ.

Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ улууспут бас-көс дуоһунастаах дьоно, тэрилтэлэрин, уопсастыбаннай түмсүүлэрин салайааччылара, ыҥырыылаах ыалдьыттар бодоруһар киин аһыллыбытынан истиҥ эҕэрдэлэрин, баҕа санааларын тиэртилэр, сэмэй бэлэхтэри туттардылар.

Этиллибиттэн ситимнээтэххэ саҥа кииҥҥэ кэккэ тэрээһиннэри ыытыы былааннанар:

-компьютерга үлэлиир дьарыктар;
-үбү-харчыны таба туттарга үөрэнии;
-быраап уонна социальнай боппуруостарга босхо консультациялар;
-интэриэһинэй дьарыктаах, идэлээх дьону кытта көрсүһүү;
-маастар-кылаастары, дьарыктары ыытыы;
-остуол оонньууларын тэрийэн ыытыы, кинигэлэри, сурунааллары ааҕыы уо.д.а.

Оттон пилотнай бырайыак сыала-соруга буолар:

-сааһырбыт дьон бодоруһар, доҕордоһор, сынньанар усулуобуйаларын тэрийии;
-киин ыытар тэрээһиннэригэр аҕам саастаах дьон баҕа санаалара, ирдэбиллэрэ учуоттаныахтаах;
-бу хайысхаҕа былаас ситэриилээх уонна олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарын кытта көдьүүстээх хардарыта сыһыаннарын олохтооһун, ону сэргэ уопсастыбаннай түмсүүлэри кытта бииргэ үлэлээһини ситиһии;
-кииҥҥэ кырдьаҕастар бодоруһар, сынньалаҥнарын тэрийии араас көрүҥнэрин нормативы туттан быһаарыы.

Пилотнай бырайыак чэрчитинэн аҕам саастаахтар бодоруһар кииннэрэ бу күннэргэ биһиги уонна Томпо улуустарыгар аһылыннылар. Ол иннинэ өрөспүүбүлүкэбитигэр быйыл саас Алдан, Горнай, Өлүөхүмэ улуустарын килийиэннэр сулууспаларын кииннэригэр үлэлээбиттэр.

Бодоруһар киин үлэтин килийиэннэр сулууспаларын үлэһиттэрэ сүрүннүүллэрэ ахтылынна, хос ноҕорууска эбит да кыаналларыгар эрэниэххэ. Онон аҕам саастаахтар олохторугар улахан сэргэхсийии тахсарын, туһалаах хамсааһын буоларын күүтэбит.

Касьян Олесов-Олук, «Эҥсиэли» хаһыат